ชาติทหาร

๒๕

ธรรมดาเกิดมาเป็นชาติทหารแล้ว

ถ้าจะเสียทีก็อย่าเป็นทุกข์ ถึงจะได้ทีก็อย่ายินดี

สามก๊ก เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตอนที่ 12

โจโฉวางแผนทำหนังสือรับสั่งพระเจ้าเหี้ยนเต้ให้เล่าปี่ยกทัพไปตีเมืองอ้วนสุด

แม้ทราบว่าเป็นอุบาย เล่าปี่ก็จำต้องยกทัพไปตามรับสั่ง

ให้เตียวหุยอยู่รักษาเมืองชีจิ๋ว เตียวหุยให้สัญญาว่าจะไม่เสพย์สุรา

แต่ในที่สุดก็ไม่อาจหักห้ามใจตนเองเสพย์สุรา เมาจนเสียเมืองให้กับลิโป้

ทิ้งครอบครัวเล่าปี่ หนีเอาตัวรอดไปจนพบเล่าปี่

บรรดาทหารในทัพเล่าปี่พากันทุกข์วิตกกังวลถึงครอบครัวของตัว

เล่าปี่จึงปลอบใจทหาร ว่าเมื่อเสียทีก็อย่าเป็นทุกข์ เมื่อได้ทีก็อย่ายินดี

การบริหารงานย่อมมีทั้ง ความสำเร็จและความล้มเหลว
เมื่อสำเร็จก็อย่าลำพอง เมื่อล้มเหลวก็อย่าสิ้นหวัง
คนหยิ่งผยองลำพอง เมื่อพลาดท่าวันใด ผู้คนจะเย้ยเยาะ
คนล้มเหลว แม้โดนเย้ยหยัน ก็มีโอกาสคิดสู้ใหม่

ผู้ใต้บังคับบัญชา ทำงานสำเร็จ ควรชมแต่พองาม อย่ายกย่องจนเหลิง ผู้อื่นพลอยหมั่นใส้
ผู้ใต้บังคับบัญชา ทำงานพลาด ก็อย่าติจนหวาดผวา ไม่กล้าคิดใหม่ ไม่กล้าทำใหม่


ชีวิตคนเราย่อมมีขึ้นมีลง เมื่อขึ้นเต็มที่ ดุจดั่งปีนป่ายสู่ยอดเขา เมื่อตกต่ำ ดุจดั่งลงสู่ก้นเหว
วันที่อยู่ยอดเขาจึงอย่าหลงระเริง โดดโลดเต้นอาจพลัดตกเขาได้
วันที่อยู่ก้นเหว หากไม่พยายามปีนป่าย ย่อมจมอยู่กับหุบเหวไปชั่วนิรันดร์



Note

สำนวน ฉบับภาษาอังกฤษของ C.H. Brewitt-Taylor ว่า
Success is not worth rejoicing over; failure is not worth grieving over.

สำนวน ฉบับแปลใหม่ของ วรรณไว พัธโนทัย ว่า
เวลาได้ทีอย่าดีใจเกินไป เวลาเสียที ก็ไม่ควรเสียใจจนเกินเหตุ

สามก๊ก อ่านสามจบ ยังคบได้

มีคำกล่าวล่ำลือถึงความเป็น สุดยอดตำราทางยุทธศาสตร์ ของ สามก๊ก ว่า อ่านสามจบคบไม่ได้  ฟังดูก็ไม่เชิงว่าจะเป็นการนิยมยกย่องสักเท่าไร เพราะเหตุที่คบไม่ได้ มิใช่ว่าจะเป็นคนเก่งกล้าสามารถ แต่หากจะเป็นคน เจ้าเล่ห์แสนกล ด้วยสามก๊กนั้นเต็มไปด้วยกลอุบาย หรือที่คบไม่ได้อาจเป็นเพราะ ท่าทางจะเป็นคนโง่เหลือกำลัง ที่ทนอ่านอยู่ได้ตั้งสามจบ

ผู้เขียนเองก็นับว่าอ่านสามก๊กมามากกว่าสามจบ ทั้งฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ฉบับ วรรณไว พัธโนทัย ฉบับ ยาขอบ และฉบับ มรว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อ่านแล้วก็ลืม ลืมแล้วก็อ่าน อ่านทุกครั้งก็สนุกทุกครั้ง ไม่วิเคราะห์ไม่คิดมากให้เสียเวลา อ่านเอาสนุก อ่านเป็นนิยาย

ก็คนเขียนเขาเขียนเป็นนิยาย จะไปอ่านเอาสาระทำไมกัน หาก หลอกว้านจง ผู้ประพันธ์ รู้เข้าก็คงจะงุนงงเป็นยิ่งนักที่สามก๊กกลายเป็นตำราพิชัยสงคราม ตำราการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ ไปได้

ผู้เขียนฟัง อาปา เล่าเรื่องสามก๊กให้ฟังมาตั้งแต่เด็ก ส่วนใหญ่เป็นเรื่องไหวพริบของตัวละครต่างๆในสามก๊ก ซึ่งก็เป็นเหตุทำให้ผู้เขียนสนใจอ่านสามก๊กเพื่อไปค้นหาข้อความที่อาปาเล่า ฉบับแรกที่อ่านก็เป็นฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) เล่มใหญ่หนาที่บ้านอาโกว 

มานึกได้วันหนึ่งว่า น่าจะลองอ่านสามก๊กใหม่อีกสักหน คราวนี้จะลองอ่านแบบ อ่านเอาเรื่อง อ่านตรงที่คนอื่นเขาไม่อ่านกัน เพื่อยืนยันว่าอ่านอีกกี่จบก็น่าจะ ยังคบได้