เปิดโอกาส (รามเกียรติ์ ๐๒๑)

เปรียบดั่งลูกโคที่พลัดแม่

อยากนมชะแง้แลหา

ถ้าเหลือบไปเห็นมารดา

ก็จะวิ่งเข้ามาด้วยยินดี

ดวงจิตจะไว้ใกล้กาย

ดีร้ายจะคืนเข้าสู่ที่

ถึงมาตรจะซ้ำทำพิธี

ชีวีไม่คืนออกมา

ทศกัณฑ์อ้อนวอนให้พระฤาษีอังคตช่วยเจรจาขอนางมณโฑคืนจากพาลี พาลีจำใจคืนให้ด้วยขัดพระอาจารย์ไม่ได้ แต่จนใจที่นางมณโฑตั้งครรภ์ได้ครึ่งปี พระฤาษีอังคตจึงร่ายพระเวทแหวะเอาทารกกุมารใส่ไว้ในท้องแพะ แล้วคืนนางมณโฑให้ทศกัณฑ์ไป ต่อมาเมื่ออายุครรภ์ครบตามกำหนด พระฤาษีอังคตจึงได้ทำพิธีแหวะเอาทารกออกจากครรภ์แพะ ตั้งชื่อว่าองคตตามชื่อพระฤาษี เมื่อองคตอายุได้สิบปี พาลีจึงจัดให้ทำพิธีสรงน้ำให้องคต ทศกัณฑ์จึงแปลงร่างไปเป็นปูใหญ่แอบในแม่น้ำหวังลอบฆ่าองคตด้วยความแค้น แต่กลับถูกพาลีจับได้ถูกมัดให้องคตลากเล่นอยู่เจ็ดวันจึงปล่อยตัวไป ทศกัณฑ์รู้สึกอดสูที่พ่ายแพ้พระอรชุนมาหนึ่งครั้ง พ่ายแพ้พาลีถึงสองครั้ง จึงไปปรึกษาพระอาจารย์พระฤาษีมหาโคบุตรให้ช่วยทำพิธีถอดดวงใจออกจากตัว เพื่อจะได้ฆ่าไม่ตาย เมื่อบำเพ็ญเพียรทำพิธีอยู่เก้าเดือนเก้าวันเก้านาที ดวงใจก็หลุดออกนอกกาย ทศกัณฑ์ถามพระอาจารย์ว่าจะเก็บดวงใจไว้ที่ไหน พระฤาษีมหาโคบุตรตอบว่า ดวงใจที่หลุดออกจากกายจะประดุจดังลูกโคอยากนมที่ห่างแม่ เมื่อใดได้พบแม่ก็จะวิ่งเข้าหาทันที หากดวงใจอยู่ใกล้กับร่างกายก็จะกลับเข้าสู่ร่างกายทันทีแล้วก็จะไม่สามารถทำพิธีเอาออกได้อีก

คนดีย่อมทำดีเป็นนิสัย

คนดีมีโอกาสทำเลวจึงไม่ทำเลว

คนเลวย่อมทำเลวเป็นนิสัย

คนเลวมีโอกาสทำดีจึงไม่ทำดี

คนเลวเมื่อมีโอกาสทำเลวจึงหักห้ามใจไม่ได้

คนดีคนเลวจึงอยู่ในกมลสันดาน

คนเลวในกมลสันดาน แม้ได้รับการปรับเปลี่ยนเป็นคนดีในสังคม

ก็เพียงดูเหมือนคนดี

สันดานเลว จิตใจเลว ย่อมเลวอยู่เช่นเดิม

เมื่อเจอสถานการณ์ที่เอื้ออำนวยก็จะกลับไปทำชั่วทำเลวอีก

เป็นผู้บริหาร จะมอบหมายงานผู้ใด จะแต่งตั้งผู้ใดให้มีอำนาจ

จึงต้องรอบคอบ ตรวจสอบประวัติความเป็นคนดีคนเลว

หากจำเป็นต้องมอบหมาย จึงจำต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด

อย่าเปิดโอกาสเอื้ออำนวยเป็นอันขาด