ธรรมเนียม

๑๗๕

อันจะตั้งค่ายลงในกลางทางนี้หามีธรรมเนียมไม่

สามก๊ก เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตอนที่ 72

          พระเจ้าโจยอยเรียกสุมาอี้กลับมารับราชการ แล้วให้เร่งยกกองทัพไปรบขงเบ้ง สุมาอี้ยกทหารยี่สิบหมื่นวางแผนยกทัพไปซุ่มอยู่ที่ตำบลเกเต๋งกับเมืองหลิวเซียปากทางเข้าเมืองฮันต๋ง ม้าเจ้กอาสาขงเบ้งไปรักษาเกเต๋ง โดยทำทัณฑ์บนไว้ว่าหากไม่สามารถรักษาเกเต๋งไว้ได้ให้ประหารตนทั้งบุตรภรรยาเสียให้สิ้น ขงเบ้งจึงยอมให้มาเจ้กยกทัพไปตามอาสา แต่ได้สั่งให้อองเป๋งรวมทัพไปด้วย และให้โกเสียง อุยเอี๋ยน จูล่งกับเตงจี๋ ไปคอยช่วยยามคับขัน เมื่อม้าเจ้กมาถึงยังเกเต๋งก็พิเคราะห์ดูภูมิฐานแล้วก็หัวเราะว่าตำบลเกเต๋งมีซอกห้วยธารเขาเป็นอันมาก ขงเบ้งเกรงสุมาอี้เกินไป อองเป๋งจึงว่าขงเบ้งกำชับมาว่าเกเต๋งเป็นที่คับขันอยู่อย่าได้ประมาท อองเป๋งเสนอให้ตั้งค่ายครอบปากทางไว้ ม้าเจ๊กจึงว่า อันจะตั้งค่ายลงในกลางทางนี้หามีธรรมเนียมไม่...เราจะยกทหารขึ้นไปตั้งซุ่มบนยอดเขาจะมิดีกว่าหรือ

การศึก
หากหวังชัยชนะการศึก ต้องเริ่มต้นที่ความคาดหวังผลชนะ
หากหวังชัยชนะการศึก ต้องตรวจสอบกำลังพลและศาสตราวุธ
หากหวังชัยชนะการศึก ต้องทบทวนแผนการรบ
แผนการรบ ต้องพิเคราะห์ตั้งแต่การตั้งค่าย
การศึก จึงมิใช่การทำตามธรรมเนียม

หากเริ่มต้นด้วยการกำหนดการตั้งค่าย โดยมิคำนึงถึงปัจจัยต่าง ๆ
เพียงแค่การตั้งค่าย ก็เล็งเห็นผลการรบที่พ่ายแพ้แล้ว

การทำงานก็เช่นกัน
ธรรมเนียมย่อมมิใช่บทสรุป

ต้องเริ่มต้นที่ ความคาดหวังผลสำเร็จ
ต้องเริ่มต้นที่ การวิเคราะห์ปัจจัยนำเข้า ทั้งแนวนโยบาย งบประมาณ ทรัพยากร และอัตรากำลัง
ต้องเริ่มต้นที่ การกำหนดรูปแบบการทำงาน

แต่หากเริ่มต้นที่การกำหนดกระบวนการทำงาน
แค่เริ่มต้น ก็เล็งเห็นความล้มเหลวของงาน

สามก๊ก อ่านสามจบ ยังคบได้

          มีคำกล่าวล่ำลือถึงความเป็น สุดยอดตำราทางยุทธศาสตร์ ของ สามก๊ก ว่า อ่านสามจบคบไม่ได้  ฟังดูก็ไม่เชิงว่าจะเป็นการนิยมยกย่องสักเท่าไร เพราะเหตุที่คบไม่ได้ มิใช่ว่าจะเป็นคนเก่งกล้าสามารถ แต่หากจะเป็นคน เจ้าเล่ห์แสนกล ด้วยสามก๊กนั้นเต็มไปด้วยกลอุบาย หรือที่คบไม่ได้อาจเป็นเพราะ ท่าทางจะเป็นคนโง่เหลือกำลัง ที่ทนอ่านอยู่ได้ตั้งสามจบ

          ผู้เขียนเองก็นับว่าอ่านสามก๊กมามากกว่าสามจบ ทั้งฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ฉบับ วรรณไว พัธโนทัย ฉบับ ยาขอบ และฉบับ มรว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อ่านแล้วก็ลืม ลืมแล้วก็อ่าน อ่านทุกครั้งก็สนุกทุกครั้ง ไม่วิเคราะห์ไม่คิดมากให้เสียเวลา อ่านเอาสนุก อ่านเป็นนิยาย

          ก็คนเขียนเขาเขียนเป็นนิยาย จะไปอ่านเอาสาระทำไมกัน หาก หลอกว้านจง ผู้ประพันธ์ รู้เข้าก็คงจะงุนงงเป็นยิ่งนักที่สามก๊กกลายเป็นตำราพิชัยสงคราม ตำราการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ ไปได้

          ผู้เขียนฟัง อาปา เล่าเรื่องสามก๊กให้ฟังมาตั้งแต่เด็ก ส่วนใหญ่เป็นเรื่องไหวพริบของตัวละครต่างๆในสามก๊ก ซึ่งก็เป็นเหตุทำให้ผู้เขียนสนใจอ่านสามก๊กเพื่อไปค้นหาข้อความที่อาปาเล่า ฉบับแรกที่อ่านก็เป็นฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) เล่มใหญ่หนาที่บ้านอาโกว 

          มานึกได้วันหนึ่งว่า น่าจะลองอ่านสามก๊กใหม่อีกสักหน คราวนี้จะลองอ่านแบบ อ่านเอาเรื่อง อ่านตรงที่คนอื่นเขาไม่อ่านกัน เพื่อยืนยันว่าอ่านอีกกี่จบก็น่าจะ ยังคบได้