จังหวะ

๑๖๒

แล้วกำลังศึกยกหนักหักมา

จะเข้ารับหน้าเหมือนหักไฟหัวลมจะได้หรือ

สามก๊ก เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตอนที่ 65

          เล่าปี่ยกทัพจะรบเอาเมืองกังตั๋ง แก้แค้นให้กวนอูเตียวหุย ซุนกวนมอบกระบี่อาญาสิทธิ์ให้ลกซุนเป็นนายทัพใหญ่ไปรบเล่าปี่ ลกซุนบังคับให้ทหารรักษาค่ายมั่นอยู่มิให้ออกรบ ฮันต๋งเห็นทหารเล่าปี่ยกมาจะขอลกซุนออกรบจับเอาตัวเล่าปี่ให้ได้ ลกซุนกลับห้ามไว้ยืนยันให้อยู่แต่ในค่ายตั้งมั่นไว้ แม้ว่าฝ่ายเล่าปี่จะท้าทายเพียงใดทหารกังตั๋งก็ไม่ออกรบ เล่าปี่จึงให้ถอยทัพไปตั้งที่ริมน้ำ แล้วให้งอปั้นคุมทหารหนึ่งหมื่นตั้งดักอยู่ปากทาง ลกซุนรู้ทันมิให้ทหารออกรบด้วย พ้นสามวันแล้วงอปั้นจึงยกทัพกลับไป ลกซุนจึงว่าแก่ทหารว่าอีกสิบห้าวันจะยกออกไปรบให้แตก ฝ่ายทหารทั้งปวงจึงว่า เมื่อแรกเขายกมาสิไม่รบ ครั้นเขาถอยทัพไป ได้ตั้งมั่นลงรากแล้วจะยกไปรบให้แตกนั้นไม่เห็นด้วย ลกซุนจึงว่า คนทั้งปวงไม่รู้การศึก เล่าปี่มีความคิดมาก แล้วกำลังศึกยกหนักหักมา จะเข้ารับหน้าเหมือนหักไฟหัวลมจะได้หรือ

เมื่อข้าศึกยกทัพมาจำนวนมาก
คิดจะ ดับไฟหัวลม
ดับไฟขณะที่ลมโหมกระหน่ำ ย่อมดับได้ยาก

เมื่อข้าศึกยกทัพมาจำนวนมาก
ต้องรอจังหวะ ไม่บุ่มบ่าม
ต้องรู้จักตั้งมั่น คุมเชิง 
หรืออาจจะ ต้องรู้จักหนีเอาตัวรอดก่อน 

การทำงานก็เช่นกัน
ต้องรอจังหวะ ไม่บุ่มบ่าม
ทุกอย่างมีจังหวะจะโคน

คนพร้อม เงินพร้อม ทรัพยากรพร้อม เวลาอาจไม่พร้อม
เวลาพร้อม เงินพร้อม ทรัพยากรพร้อม คนอาจไม่พร้อม
จึงต้องรอจังหวะ
จังหวะที่เหมาะสมในการดำเนินการ

สิ่งที่พึงระวัง
หากมัวแต่รอจังหวะ ก็อาจเสียจังหวะ


หมายเหตุ
จังหวะ ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554  โดยปริยายหมายความว่า โอกาสอันควร

สามก๊ก อ่านสามจบ ยังคบได้

          มีคำกล่าวล่ำลือถึงความเป็น สุดยอดตำราทางยุทธศาสตร์ ของ สามก๊ก ว่า อ่านสามจบคบไม่ได้  ฟังดูก็ไม่เชิงว่าจะเป็นการนิยมยกย่องสักเท่าไร เพราะเหตุที่คบไม่ได้ มิใช่ว่าจะเป็นคนเก่งกล้าสามารถ แต่หากจะเป็นคน เจ้าเล่ห์แสนกล ด้วยสามก๊กนั้นเต็มไปด้วยกลอุบาย หรือที่คบไม่ได้อาจเป็นเพราะ ท่าทางจะเป็นคนโง่เหลือกำลัง ที่ทนอ่านอยู่ได้ตั้งสามจบ

          ผู้เขียนเองก็นับว่าอ่านสามก๊กมามากกว่าสามจบ ทั้งฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ฉบับ วรรณไว พัธโนทัย ฉบับ ยาขอบ และฉบับ มรว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อ่านแล้วก็ลืม ลืมแล้วก็อ่าน อ่านทุกครั้งก็สนุกทุกครั้ง ไม่วิเคราะห์ไม่คิดมากให้เสียเวลา อ่านเอาสนุก อ่านเป็นนิยาย

          ก็คนเขียนเขาเขียนเป็นนิยาย จะไปอ่านเอาสาระทำไมกัน หาก หลอกว้านจง ผู้ประพันธ์ รู้เข้าก็คงจะงุนงงเป็นยิ่งนักที่สามก๊กกลายเป็นตำราพิชัยสงคราม ตำราการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ ไปได้

          ผู้เขียนฟัง อาปา เล่าเรื่องสามก๊กให้ฟังมาตั้งแต่เด็ก ส่วนใหญ่เป็นเรื่องไหวพริบของตัวละครต่างๆในสามก๊ก ซึ่งก็เป็นเหตุทำให้ผู้เขียนสนใจอ่านสามก๊กเพื่อไปค้นหาข้อความที่อาปาเล่า ฉบับแรกที่อ่านก็เป็นฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) เล่มใหญ่หนาที่บ้านอาโกว 

          มานึกได้วันหนึ่งว่า น่าจะลองอ่านสามก๊กใหม่อีกสักหน คราวนี้จะลองอ่านแบบ อ่านเอาเรื่อง อ่านตรงที่คนอื่นเขาไม่อ่านกัน เพื่อยืนยันว่าอ่านอีกกี่จบก็น่าจะ ยังคบได้