ซ้ำซาก (รามเกียรติ์ ๐๕๘)

ซึ่งศัตรูหมู่เข็ญวอดวาย

เมียสบายคลายทุกข์ขึ้นหนักหนา

พระผู้ปิ่นสามภพโลกโลกา

อย่าไว้ใจมนุษย์วานร

เกลือกตายแล้วจะกลับคืนเป็น

เห็นมาหลายครั้งแต่ปางก่อน

ด้วยพิเภกมันยังสถาวร

ภูธรรำพึงให้จงดี

เมื่อทศกัณฐ์รบพ่ายแพ้ซ้ำแล้วซ้ำอีก แม้ทูลเชิญท้าวมาลีวราชมาช่วยตัดสินก็ตัดสินให้พระรามเป็นฝ่ายถูกต้อง ทศกัณฐ์เป็นฝ่ายผิด จึงปรึกษากับนางมณโฑว่าจะทำอย่างไรต่อไปดีนางมณโฑยุยงว่าเหตุทั้งหมดที่พ่ายแพ้เป็นเพราะพิเภกคอยบอกความลับทั้งหลายให้พระรามรู้ล่วงหน้าจะป้องกันภัยและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้ ต้องสังหารพิเภกเสีย พระรามก็จะไม่มีตัวช่วย ทศกัณฐ์จึงยกทัพออกไปหวังไปสังหารพิเภก แต่พิเภกก็สามารถรู้ล่วงหน้า ทูลบอกพระราม พระรามจึงสั่งให้พระลักษมณ์คอยดูแลพิเภก เมื่อถึงสนามรบทศกัณฐ์ตั้งใจเจาะจงไปจนพบพิเภก ร้องด่าพิเภกว่าเนรคุณแล้วพุ่งหอกกบิลพัทไปหวังสังหารพิเภก แต่พระลักษมณ์ออกมารับไว้แทน เมื่อเลิกทัพกลับไปยังกรุงลงกาจึงเล่าความให้นางมณโฑฟังว่า เกือบจะสังหารพิเภกได้ แต่หอกไปโดนพระลักษมณ์สิ้นชีพแทน นางมณโฑเตือนสติทศกัณฐ์ว่า อย่างเพิ่งไว้ใจ เพราะก่อนหน้านี้ทุกครั้งที่พระลักษมณ์โดนอาวุธเสียชีวิต ก็กลับคืนชีพมาได้ทุกครั้ง เพราะพิเภกจะรู้ว่าจะช่วยได้อย่างไร ต้องฆ่าพิเภกเท่านั้นจึงจะสิ้นเสี้ยนหนาม

ในองค์กร

การแก้ไขปัญหาใด มิเพียงต้องแก้ที่สาเหตุของปัญหา

หากพึงต้องกำจัดโอกาสการเกิดของปัญหาให้สิ้นซาก

มิฉะนั้น ปัญหาก็ยังอาจเกิดขึ้นได้ไม่สิ้นสุด

สาเหตุของปัญหาอาจมีทั้งที่เป็น อพลวัต แล พลวัต

การแก้ปัญหาจึงอาจแก้ครั้งเดียวจบ แล ต้องแก้แล้วแก้อีก

สาเหตุของปัญหาอาจมี ความซับซ้อนเชิงรายละเอียด

คือแต่ละองค์ประกอบของปัญหามีเพียงชั้นเดียว

การแก้ปัญหาจึงอาจแก้เพียงครั้งเดียวจบ

สาเหตุของปัญหาอาจมี ความซับซ้อนเชิงพลวัต

คือแต่ละองค์ประกอบของปัญหามีความเชื่อมโยงแลปรับเปลี่ยนไปตามกาล

การแก้ปัญหาจึงพึงเปลี่ยนความซับซ้อนเชิงพลวัตเป็นความซับซ้อนเชิงรายละเอียดเสียก่อน

แล้วค่อยจัดการในแต่ละสาเหตุของปัญหา

วิเคราะห์แลแก้ปัญหาที่สาเหตุของปัญหา

วิเคราะห์แลแก้ปัญหาที่สาเหตุอันซับซ้อนเชิงพลวัติ

จึงจะสามารถแก้ปัญหาได้ต่อเนื่อง มั่นคง ยั่งยืน

ไม่ซ้ำซาก

หมายเหตุ

พลวัต = Dynamic

อพลวัต = Static

ความซับซ้อนเชิงรายละเอียด = Detail Complexity

ความซับซ้อนเชิงพลวัต = Dynamic Complexity