ประเพณี

ประเพณีผู้มีปัญญาปรารถนาจะคิดทำการใหญ่หลวงนั้น

ก็ย่อมจะปกป้องอาณาประชาราษฎรทั้งปวงเป็นเค้ามูล

จึงจะสำเร็จประโยชน์

สามก๊ก เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตอนที่ 36

เมื่อโจโฉยกทัพมาตีเล่าปี่ที่เมืองซินเอี๋ย เล่าปี่จึงเกณฑ์ไพร่พลอาณาประชาราษฎร

อพยพไปเมืองอ้วนเซีย การเคลื่อนย้ายทำไปได้ด้วยความเชื่องช้าด้วยคนจำนวนมาก

ทัพโจโฉใกล้ตามติดทัน ทหารทั้งปวงจึงแนะนำให้ทิ้งครอบครัวแลประชาราษฎรเสีย

เล่าปี่ร้องไห้พลางตอบว่า ประเพณีผู้มีปัญญาปรารถนาจะคิดทำการใหญ่หลวงนั้น

ก็ย่อมจะปกป้องอาณาประชาราษฎรทั้งปวงเป็นเค้ามูลจึงจะสำเร็จประโยชน์

เด็ก คือ คนที่เกิดหลัง
ผู้ใหญ่ คือ คนที่เกิดก่อน

เด็ก คือ คนที่เป็นลูกน้องในการงาน
ผู้ใหญ่ คือ คนที่เป็นหัวหน้าในการงาน

เด็ก คือ บุคคลชั้นผู้ใต้บังคับบัญชา
ผู้ใหญ่ คือ บุคคลชั้นผู้บังคับบัญชา

กว่าจะเติบโตมาได้จากความเป็น เด็ก
ต้องอาศัย ผู้ใหญ่ ปกปักรักษา เลี้ยงดู

หากมิได้ ผู้ใหญ่ ปกปักรักษา เลี้ยงดู
ย่อมไม่มีโอกาสเติบโตเป็น ผู้ใหญ่ ในวันนี้

ผู้ใหญ่ จึงมีหน้าที่ดูแล เด็ก ในวันนี้
ให้เติบโตไปเป็น ผู้ใหญ่ ในวันหน้า

ผู้ใหญ่  ในวันนี้ จึงมีหน้าที่ดูแล เด็ก ในวันนี้
ผู้ใหญ่ จึงไม่ควรผลักภาระ ความเสี่ยง ไปให้เด็ก

ผู้ใหญ่หลายคน ให้เด็กปกป้อง รักษาดูแล

สามก๊ก อ่านสามจบ ยังคบได้

มีคำกล่าวล่ำลือถึงความเป็น สุดยอดตำราทางยุทธศาสตร์ ของ สามก๊ก ว่า อ่านสามจบคบไม่ได้  ฟังดูก็ไม่เชิงว่าจะเป็นการนิยมยกย่องสักเท่าไร เพราะเหตุที่คบไม่ได้ มิใช่ว่าจะเป็นคนเก่งกล้าสามารถ แต่หากจะเป็นคน เจ้าเล่ห์แสนกล ด้วยสามก๊กนั้นเต็มไปด้วยกลอุบาย หรือที่คบไม่ได้อาจเป็นเพราะ ท่าทางจะเป็นคนโง่เหลือกำลัง ที่ทนอ่านอยู่ได้ตั้งสามจบ

ผู้เขียนเองก็นับว่าอ่านสามก๊กมามากกว่าสามจบ ทั้งฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ฉบับ วรรณไว พัธโนทัย ฉบับ ยาขอบ และฉบับ มรว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อ่านแล้วก็ลืม ลืมแล้วก็อ่าน อ่านทุกครั้งก็สนุกทุกครั้ง ไม่วิเคราะห์ไม่คิดมากให้เสียเวลา อ่านเอาสนุก อ่านเป็นนิยาย

ก็คนเขียนเขาเขียนเป็นนิยาย จะไปอ่านเอาสาระทำไมกัน หาก หลอกว้านจง ผู้ประพันธ์ รู้เข้าก็คงจะงุนงงเป็นยิ่งนักที่สามก๊กกลายเป็นตำราพิชัยสงคราม ตำราการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ ไปได้

ผู้เขียนฟัง อาปา เล่าเรื่องสามก๊กให้ฟังมาตั้งแต่เด็ก ส่วนใหญ่เป็นเรื่องไหวพริบของตัวละครต่างๆในสามก๊ก ซึ่งก็เป็นเหตุทำให้ผู้เขียนสนใจอ่านสามก๊กเพื่อไปค้นหาข้อความที่อาปาเล่า ฉบับแรกที่อ่านก็เป็นฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) เล่มใหญ่หนาที่บ้านอาโกว 

มานึกได้วันหนึ่งว่า น่าจะลองอ่านสามก๊กใหม่อีกสักหน คราวนี้จะลองอ่านแบบ อ่านเอาเรื่อง อ่านตรงที่คนอื่นเขาไม่อ่านกัน เพื่อยืนยันว่าอ่านอีกกี่จบก็น่าจะ ยังคบได้