แตกฉาน

๑๒๑

อันธรรมดาผู้มีสติปัญญานั้น
ถ้าจะคิดอ่านทำการสิ่งใด

ถึงจะเต็มใจก็ดี มิเต็มใจก็ดี

ก็ย่อมว่ากล่าวให้แตกฉานปรากฏออก

แลจะนิ่งรำพึงรวนเรอยู่ ก็เหมือนคนหาปัญญามิได้

สามก๊ก เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตอนที่ 49

เมื่อเล่าเจี้ยงหลงกลเตียวสง ให้หวดเจ้งถือหนังสือไปหาเล่าปี่ 

ที่เมืองเกงจิ๋ว เชื้อเชิญเล่าปี่เข้าเมืองเสฉวน หวดเจ้งยืนยันกับ 

เล่าปี่ว่าบัดนี้เล่าเจี้ยงให้มี หนังสือมาก็เหมือนเอาเมืองมายกให้ 

เป็นวาสนาของเล่าปี่แล้ว หลังการเจรจา เล่าปี่ยังนั่งรำพึงสอง 

จิตสองใจอยู่ บังทองจึงเตือนสติเล่าปี่ว่า อันธรรมดาผู้มีสติ 

ปัญญานั้น ถ้าจะคิดอ่านทำการสิ่งใด ถึงจะเต็มใจก็ดี มิเต็มใจก็ดี 

ก็ย่อมว่ากล่าวให้แตกฉานปรากฎออก แลจะนิ่งรำพึงรวนเรอยู่

ก็เหมือนคนหาปัญญามิได้ 

ในองค์กรย่อมมี ผู้บริหาร
ในองค์กรย่อมมี นักวิชาการ

นักวิชาการ ทำหน้าที่สนับสนุนการบริหาร
ผู้บริหาร ทำหน้าที่บริหารองค์กร

บทบาทนักวิชาการ คือ เสนอทางเลือก
บทบาทผู้บริหาร คือ ตัดสินใจ

การเสนอทางเลือก ต้องเสนอประเด็นที่ชัดเจน
ต้องไม่เสนอเพียงข้อมูลดิบ
ต้องเสนอข้อมูล ที่ผ่านการวิเคราะห์
ต้องเสนอข้อมูล ที่ผ่านการสังเคราะห์
ทั้งต้องไม่ให้ผู้บริหาร ควานหาข้อมูลเอง

การตัดสินใจ ต้องชัดเจน
การตัดสินใจ ต้องไม่รวนเร
เมื่อตัดสินใจ ต้องสนับสนุนผลักดัน 
เมื่อตัดสินใจ ต้องรับผิดชอบ

ทั้งนักวิชาการ ทั้งผู้บริหาร
ต้อง แตกฉาน ในบทบาทหน้าที่แห่งตน

หน้าที่นักวิชาการ คือ เสนอทางเลือก
หน้าที่ผู้บริหาร คือ ตัดสินใจ

อย่าสลับบทบาทหน้าที่กัน
คนมีหน้าที่ตัดสินใจ กลับไปเสนอรายละเอียด
คนมีหน้าที่เสนอทางเลือก กลับไปตัดสินใจว่าจะทำหรือไม่ทำ

องค์กรที่คนในองค์กร ไม่แตกฉาน
องค์กรที่คนในองค์กร ไม่รู้บทบาทตนเอง
เรียกว่า องค์กรลูกครึ่ง
ครึ่งผีครึ่งคน